Przeglądy techniczne w gospodarstwie: nowe obowiązki i konsekwencje zaniedbań

Dlaczego rolnicy bagatelizują przeglądy

Wielu właścicieli gospodarstw rolnych przez lata podchodziło do przeglądów technicznych budynków z przymrużeniem oka – bo „nikt tego nie sprawdza”, „zawsze tak było”, „jakoś się trzyma”. Niestety, to podejście coraz częściej prowadzi do poważnych problemów. Zły stan budynków gospodarczych, popękane ściany, przeciekające dachy, niesprawne instalacje elektryczne czy brak dokumentacji – to wszystko nie tylko zagraża bezpieczeństwu pracy w gospodarstwie, ale też wystawia właściciela na coraz większe ryzyko prawne.

Poważne konsekwencje zaniedbań

Warto jasno powiedzieć: w razie wypadku, np. zawalenia się konstrukcji, porażenia prądem, pożaru czy uszczerbku na zdrowiu pracownika lub członka rodziny, brak ważnych przeglądów technicznych i nieprowadzenie wymaganej dokumentacji (w tym C-KOB) może skutkować nie tylko grzywną, ale odpowiedzialnością karną. To już nie są drobne uchybienia administracyjne – sądy coraz częściej orzekają wyroki karne wobec właścicieli zaniedbanych obiektów. Dlatego najwyższy czas, by rolnicy potraktowali temat poważnie. Tym bardziej, że w życie weszły nowe obowiązki – w tym prowadzenie Cyfrowej Książki Obiektu Budowlanego (C-KOB) – i ich zignorowanie może drogo kosztować.

Jakie budynki podlegają przeglądom i C-KOB

W rolnictwie mamy do czynienia z całą gamą budynków: od domów mieszkalnych, przez zabudowania inwentarskie, magazyny, hale, silosy, aż po budowle pomocnicze. Wiele z nich podlega obowiązkowym przeglądom okresowym, a także – od 2023 roku – obowiązkowi założenia i prowadzenia C-KOB, czyli Cyfrowej Książki Obiektu Budowlanego.

Co mówi Prawo budowlane

Zgodnie z art. 62 Prawa budowlanego, obowiązkowym przeglądom technicznym (rocznym i pięcioletnim) podlegają m.in. budynki o powierzchni zabudowy powyżej 70 m², budynki mieszkalne, budynki gospodarcze, magazynowe, inwentarskie, hale produkcyjne i składowe, a także obiekty z instalacjami gazowymi, elektrycznymi, kominowymi, wentylacyjnymi. Od stycznia 2023 roku, zgodnie z nowelizacją ustawy, dla nowo wybudowanych budynków oraz tych, które podlegają istotnym zmianom, obowiązkowe jest założenie C-KOB – elektronicznego odpowiednika papierowej książki obiektu budowlanego. A od 2027 roku będzie to już obowiązkowe dla wszystkich budynków.

Czym jest Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (C-KOB)

Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (C-KOB) to rządowa platforma, w której prowadzi się dokumentację techniczną budynku. Umieszcza się tam m.in. przeglądy techniczne (roczne, pięcioletnie), informacje o awariach i naprawach, dane o modernizacjach i remontach, dane o osobach odpowiedzialnych za utrzymanie budynku. Brak wpisu w C-KOB jest równoznaczny z niewykonaniem przeglądu – nawet jeśli przegląd faktycznie się odbył. W praktyce oznacza to, że właściciel może ponieść pełną odpowiedzialność, np. w przypadku kontroli PINB, ubezpieczyciela czy – co gorsza – w razie wypadku.

Konsekwencje braku przeglądów i wpisów do C-KOB

Konsekwencje są poważne. Brak przeglądów lub niewprowadzenie danych do C-KOB może skutkować karą grzywny, nawet do kilku tysięcy złotych, odpowiedzialnością cywilną (np. brak wypłaty odszkodowania z polisy ubezpieczeniowej), a także odpowiedzialnością karną w razie wypadku z udziałem osób. PINB może też wydać nakaz remontu lub nawet wyłączenia budynku z użytkowania.

Co powinien zrobić właściciel gospodarstwa

Co zatem powinien zrobić właściciel gospodarstwa? Przede wszystkim sprawdzić, czy jego budynki podlegają obowiązkowi przeglądów i założenia C-KOB. Następnie zlecić wykonanie przeglądów budowlanych, a także elektrycznych, gazowych, kominowych – w zależności od instalacji w obiekcie. Trzeba założyć C-KOB – samodzielnie lub z pomocą firmy, która świadczy takie usługi – i wprowadzać wpisy do systemu w terminie do 7 dni od wykonania przeglądu. Od 2027 roku każdy właściciel będzie musiał prowadzić C-KOB niezależnie od wieku budynku.